Το «ύφος» και η πατρίδα…

   Ο φίλος μου Ιωάννης Ιντζές από τη Γερμανία, μου έστειλε ένα βιντεάκι με καλλιτέχνη που παίζει «γαρεσαρέτ’κα» και με ρώτησε αν έχω κάτι να πω «για το ύφος». Του υποσχέθηκα να απαντήσω δημόσια (άσχετα από τον εν λόγω καλλιτέχνη, του οποίου το όνομα δεν έχει σημασία):
   Εγώ από μουσική και χορούς και «ύφος» ξέρω ελάχιστα, ίσα δηλαδή που να μην το παίζω ξερόλας Πόντιος. Το γονίδιο όμως με βοηθά να καταλάβω τις περισσότερες φορές αν αυτό που ακούω και βλέπω, έχει πραγματική ψυχή μέσα του και δε στηρίζεται μόνο σε νότες και παρτιτούρες και διαβαστούς βηματισμούς.

   Να το πω αλλιώς. Έχω δει ανθρώπους να επισκέπτονται τον Πόντο, τα χωριά τους, τα σπίτια των προγόνων τους και να γυρίζουν στην Ελλάδα άλλοι άνθρωποι. Είναι αυτή η ρημάδα η εμπειρία, κεντημένη πάνω στην ιστορία, με βελονιές αιώνιας καλλιέργειας πολιτισμού και τέχνης, συνυφασμένες με τις αγωνίες της καθημερινότητας, τα δεινά της φυλής και τις χαρές της ζωής. Σαν κάτι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, όπου τα «προϊστορικά αυγά» βρίσκονται σε οικείο περιβάλλον και ο ξενιστής τα νιώθει μέσα του να ζωντανεύουν. Σαν τους σπόρους που εγκλωβίζονται και διατηρούνται μέσα στους πάγους, αλλά ξαναγεννιούνται και φυτρώνουν και βλασταίνουν όταν νιώσουν τις ακτίνες του ήλιου να ζεσταίνουν το χώμα γύρω τους.

   Κοντολογίς, δεν είναι μυστήριο. Το θαύμα της ζωής και της ανθρώπινης φύσης είναι. Ο καλύτερος λυράρης της Ελλάδας, ο καλύτερος χορευτής, ο καλύτερος τραγωδάνος, όταν σταθεί στο μέρος των προγόνων του μόνος, κλείσει τα μάτια και «ζήσει» όσα αυτοί έζησαν, όταν μυρίσει τις χαμένες τους ανάσες, τον ιδρώτα τους, τα χορταριασμένα ρασία και τα λουλουδιασμένα ρέματα, όταν αφήσει τον άνεμο να του ξεπλύνει τα ζιζάνια στο νού του, στην έκφραση και στη στάση ζωής απέναντι στις ρίζες του, στην πατρίδα του, στους ανθρώπους, στην ίδια του τη ζωή, τότε…

   Τότε δεν πρόκειται να ξαναπαίξει, να ξαναχορέψει, να ξανατραγουδήσει με τον ίδιο τρόπο. Τότε τα δάχτυλα, τα ποδάρεα και η λαλία του, θα εναρμονίζονται με την προαιώνια πορεία των προγόνων του. Τότε θα καταλάβει. Και τότε θα αποδώσει. Τότε θα έρθει και το «ύφος», εκπορευόμενο εξ αίματος, συμπορευόμενο μετά της ιστορίας, συνδοξαζόμενο με την πατρίδα.
   Όλα τα άλλα είναι ιστορίες του facebook και των πανηγυριών.

Νίκος Πετρίδης

ΥΓ: Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις. Πάντα υπήρχαν στο διάβα των αιώνων. Είναι αυτοί που πηγαίνουν «τούβλα» στην πατρίδα και γυρίζουν «ντουβάρια». Ας είναι καλά ο «σκληρός πυρήνας της Ευρώπης».