Ακολουθεί το απομαγνητοφωνημένο κείμενο:
Ξέρετε ποιός είναι ο ορισμός του ρομαντικού ανθρώπου; Θα σας πω. Ρομαντικός είναι αυτός που, επειδή τα τριαντάφυλλα μυρίζουν καλύτερα από το λάχανο, νομίζει ότι αν βράσει τριαντάφυλλα θα κάνει καλύτερη σούπα.
Λοιπόν τον κύριο Χαραλαμπίδη, που είναι ο τελευταίος μάλλον των πολιτικών με ένα όραμα ρομαντικό, όταν τον έχασε η πολιτική ή μάλλον όταν θεληματικά απομακρύνθηκε απ` αυτήν, τότε η πολιτική πήρε την κάτω βόλτα στην πατρίδα μας. Μέχρι τότε είχε μια στόφα ιδεολογίας. Τώρα έμεινε κουρελού. Και λυπάμαι πάρα πολύ γι` αυτό, γιατί δεν είναι καλό πράγμα κάτι τέτοιο.
Οι πόλεις, που είπε, διοικούνται από πολίτες. Τους πολίτες τους φτιάχνει το πολίτευμα. Το πολίτευμα δημιουργείται από τη δημοκρατία. Η δημοκρατία εκφράζεται με κόμματα. Κι όταν όλα αυτά ξεφτίσουν, τότε οδηγούμαστε πού; Σ` αυτό που είπε ότι ζούμε σήμερα.
Κατέκλεψαν πολλοί τις ιδέες του. Και δεν είναι κακό που τις κατέκλεψαν. Μακάρι να τις βίωναν οργανικά και να τις παρουσίαζαν ουσιαστικά. Τις κατέκλεψαν πονηρά, τις βάφτισαν διαφορετικά και τις λανσάρισαν για δικές τους. Αλλά άμα η ιδέα δεν είναι δικιά σου και είναι ξένη, φαίνεται να πάρει η ευχή. Φαίνεται σα να είναι ένα ξένο ρούχο που στο δίνουν, το φοράς, ε, λίγο κοντό είναι το μανίκι, λίγο μακρύ είναι το παντελόνι, λίγο κρέμεται το σακάκι, δε βολεύει.
Και εκείνος ο λόγος για τον οποίο τον εκτιμώ είναι, ακούστε αποκοτιά που είχε μέσα στο μυαλό του, να ιδρύσουμε μια πόλη καινούργια. Μα εμείς είμαστε μαθημένοι να εγκαταλείπουμε τα χωριά, που τα χωριά ήταν μικρές πόλεις. Πήγαιναν στο καφενείο ο δάσκαλος, ο παπάς, ο πρόεδρος κι ο αγροφύλαξ και εκεί λύναν όλα τα θέματα. Γινόταν όλα τα συμβούλια στο καφενείο.
Είχε λοιπόν την ιδέα να κάνουμε μια καινούργια πόλη. Θυμάστε ότι οι Έλληνες πάντοτε ίδρυαν πόλεις. Από το Μέγα Αλέξανδρο. Φαίνεται όμως ότι στην εποχή μας δεν τα καταφέραμε. Ίσως είδαμε το όραμα πολύ μεγάλο. Ίσως το είδαμε σαν ένα όνειρο που δε μπορούσε να εκπληρωθεί; Αλλά όταν τα όνειρά μας δεν εκπληρώνονται, αυτό σημαίνει ότι κοιμόμαστε πολύ.
Θεωρώ ότι αυτό το βιβλίο του Νίκου Πετρίδη, αν έβγαινε πριν από δεκαπέντε χρόνια θα ήταν ένα παραμύθι, μια φορά κι έναν καιρό.
Αν έβγαινε ύστερα από δεκαπέντε χρόνια, μετά από σήμερα, θα είναι εφημερίδα. Θα είναι κάτι πολύ γνωστό, πολύ οικείο και πολύ κοινό.
Βγαίνει σήμερα και μπορεί να το ονομάσει κανείς μυθιστόρημα; Ναι, αλλά με την έννοια του μύθου που είχε στην αρχαία Ελλάδα. Ο μύθος δεν είναι ψέμα. Είναι το κάλυμμα μιας αλήθειας. Όταν δεν αντέχεις την αλήθεια κατάματα, τότε σου τη λένε με ένα μύθο, καλυμμένη.
Νομίζω λοιπόν ότι με βάση αυτό το γερό θεμέλιο που είπε ο κύριος Χαραλαμπίδης, μπορούμε ν` αρχίσουμε να διαβάζουμε αυτό το βιβλίο. Αλλά το γερό θεμέλιο είναι το παρελθόν και η ματιά πρέπει να είναι στο αύριο. Κι αυτό το αύριο, πρέπει να μας υποπτεύσει για πολλά πράγματα. Να μην το ξεπεράσουμε τόσο εύκολα.
Ο κύριος Χαραλαμπίδης το ονόμασε μια πορεία, μια διαδικασία που είναι δύσκολη αλλά, απ` ότι κατάλαβα μάλλον είναι και αδήριτη ανάγκη. Θέλουμε, δε θέλουμε, θα τη βρούμε μπροστά μας. Μόνο ένας που θα παριστάνει τον τυφλό, θα κάνει ότι δε βλέπει.
Νομίζω λοιπόν ότι για να καταλάβουμε αυτό το βιβλίο, πρέπει να ξέρουμε τη σημερινή πραγματικότητα, αλλά να ξέρουμε καλά και την ιστορία μας.
Εγώ για πρώτη φορά, διάκος ήμουνα, όταν βρέθηκα στην Κωνσταντινούπολη, τότε φοβόμουνα, δεν ήξερα και τα πράγματα καλά, κοστούμι φορούσα. Πήγα σ` ένα ναό, από τους άγνωστους, όχι τους πολλούς γνωστούς. Ρωτάω έναν κύριο ηλικιωμένο, που φύλαγε το ναό και μου είπαν σ` αυτόν θα πας, έχει τα κλειδιά και θα σου ανοίξει. Του είπα «καλημέρα σας, Έλληνας είστε;», θέλοντας να πω δικός μας είσαι, να μου ανοίξεις σε παρακαλώ. Και μου απαντάει «Ελληνίδα είναι η γυναίκα μου, εγώ δεν είμαι Έλληνας. Είμαι Ρωμιός». Είπα, τι γίνεται εδώ τώρα; Ή αυτός δεν ξέρει τι λέει ή εγώ δεν ξέρω τι ακούω.
Και άρχισα τότε να ψάχνω μερικά πράγματα, που με πήγαν ακόμα μακρύτερα και νομίζω ότι ο μεν Πετρίδης το γράφει βιωματικά, εμπειρικά, αυτό που ζει κι αυτό που βρίσκει μέσα στα γονίδιά του, αλλά χρειάζεται να το ψάξουμε πλέον επίσημα και ιστορικά.
Πόσο παλιά να πάμε; Στην Τροία. Εάν ο Αινείας ήταν Τρώας και έφυγε από την Τροία και πήγε στην Ιταλία και ίδρυσε τη Ρώμη, τότε η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είναι απότοκο της γενιάς του Αινεία; Αν είναι έτσι, ο τρωικός πόλεμος τι ήταν; Εμφύλιος πόλεμος. Αν ήταν εμφύλιος, οι Τρώες ήταν Έλληνες ή δεν ήταν; Αν ήταν Έλληνες, τότε η ρωμαϊκή αυτοκρατορία πόσο ήταν ρωμαϊκή και πόσο ήταν ελληνική;
Τη Μεγάλη Εβδομάδα το ξέρετε ότι γεμίζει η τηλεόραση από πανοπλίες, από ακόντια, από τόξα, από άρματα, από άλογα, όλο κλασικές τέτοιες ταινίες δείχνουν, της εποχής εκείνης. Ξεχνάμε όμως κάτι. Ότι στα χρόνια του Χριστού, από τις εκατό Συναγωγές που υπήρχαν στα Ιεροσόλυμα, στις ογδόντα διδάσκονταν η Παλαιά Διαθήκη μόνο στα ελληνικά. Γιατί οι Εβραίοι δεν ήξεραν ούτε εβραϊκά ούτε αραμαϊκά. Ο Χριστός δυο φράσεις εβραϊκές είπε, κανένας δεν τον κατάλαβε. Το λέει το Ευαγγέλιο.
Τι συμβαίνει δηλαδή μ` αυτήν την προϊστορία μας, που ναι μεν εδώ μέσα στο βιβλίο φαίνεται καλά, έχει μια προοπτική για το μέλλον.
Γι` αυτό σας είπα, σε δεκαπέντε χρόνια εφημερίδα θα είναι αυτό. Πώς διαβάζουμε την εφημερίδα και λέμε, καλά τα είδα και χθες το βράδυ στις ειδήσεις, τα διάβασα και στις ιστοσελίδες. Έτσι θα το βλέπουμε και τούτο.
Στη συνέχεια, αυτό που λέμε Βυζάντιο, υπήρξε ποτέ; Δεν υπήρξε. Ήταν ένας βρόμικος λεκτικός συμβιβασμός που μας τον φόρτωσαν, γιατί δεν ήθελαν τη Ρωμανία. Δεν την ήθελαν και δεν τη θέλουν.
Γι` αυτό στραγγάλισαν το Ρήγα. Δε σας κάνει εντύπωση ότι ο Ρήγας ήταν ένας ιδεολόγος; Ρομαντικός άνθρωπος, που φανταζόταν κάποιες αλήθειες, κάποιες βιωματικές πραγματικότητες. Και όμως τον στραγγάλισαν, οι Αυστριακοί.
Λοιπόν, χρειάζεται να δούμε μερικά πράγματα από την αρχή και να καταλάβουμε την πραγματικότητα. Γιατί Ρωμανία λένε σήμερα τη Ρουμανία; Γιατί ο δικέφαλος; Σ` όλη την Ελλάδα παντού κυματίζουν οι δικέφαλοι. Κάποια στιγμή είχα πει, φτάνει πιά, βγάλτε το αυτό το σύμβολο. Αν το έχουμε, να ξέρουμε τι σημαίνει.
Στην εκκλησία το δικέφαλο τον έχουμε και χαλί. Δε μπορεί το σύμβολο που πετάει πάνω στον ιστό της σημαίας, να το έχεις συγχρόνως και χαλί να το πατάς. Ή μήπως κάνει; Γιατί τον αυτοκράτορα τον αναγόρευαν όταν πατούσε πάνω σε μια ασπίδα με έναν δικέφαλο και τον ανέβαζαν οι συγκλητικοί και οι στρατιωτικοί πάνω στην ασπίδα; Γιατί πατώντας στον αετό, έπαιρνε δύναμη.
Τι συμβαίνει μ` αυτό το σύμβολο και σήμερα το Μιλέτ Παρτισί, το κόμμα αυτό της Τουρκίας, έχει ως σύμβολο τον αετό; Η Τουρκία σήμερα νομίζω ότι κατάλαβε μερικά πράγματα.
Γιατί ο Μακρυγιάννης φωνάζει «είπαμε Έλληνες για να ρίξουμε στάχτη στα μάτια του κόσμου, πραγματικά Ρωμιοί»; Γιατί έπρεπε να πέσει στάχτη στα μάτια των Ευρωπαίων, για να μας αφήσουν να ιδρύσουμε κράτος; Που δεν είναι το κράτος μας αποτέλεσμα της ελληνικής επαναστάσεως, αλλά αποτέλεσμα της συνθήκης του Ναυαρίνου. Γι` αυτό και ισχύουν όλα τα προηγούμενα καθεστώτα και νομικά και ποινικά και αστικά, μέχρι και τα ρωμαϊκά, μέχρι και τα ελληνικά.
Γιατί ο Μωάμεθ ο Πορθητής ζήτησε και αναγόρευσε τον εαυτό του διάδοχο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων; Είχε αίμα αυτοκρατορικό μέσα του; Είχε. Και ξέρετε τίνος ήταν; Του Ισαακίου των Φερών.
Πότε θα μάθουμε να αντέχουμε την αλήθεια; Ο Ισαάκιος είναι γενάρχης δύο δυναστειών. Ο πρωτότοκος γιός του, ο Ανδρόνικος, γίνεται αυτοκράτορας στην Κωνσταντινούπολη, ο μόνος αυτοκράτορας που τον λιντσάρει ο λαός μέσα στον ιππόδρομο. Και η γυναίκα του φεύγει για τον Πόντο και εκεί ιδρύει τη δυναστεία των Μεγαλοκομνηνών. Από την οποία σε συγγενικό οίκο, η ίδια ήταν Γεωργιανή, προέρχεται και ο οίκος των Μαουντμπάτεν, του Φιλίππου της Μεγάλης Βρετανίας.
Και ο δεύτερος γιος του γίνεται μουσουλμάνος. Παντρεύεται την κόρη του χαλίφη της Μοσούλης, οι Τούρκοι τον ονομάζουν Ιωάννη Κομνηνό Τζελέπη. Οι γλωσσολόγοι λένε από το «τζελέπ» που θα πει στα τουρκικά ο λόγιος, ο μορφωμένος, ο κομψός, ο έξυπνος.
Τέταρτος διάδοχος του Ιωάννη, του γιού του Ισαακίου, ήταν ο Οσμάν, ο ιδρυτής της δυναστείας των Οθωμανιδών, από την οποία προήλθε ο Μωάμεθ ο Πορθητής.
Άρα λοιπόν, μερικά πράγματα χρειάζεται να τα δούμε και χαίρομαι να μιλάω με τον κύριο Χαραλαμπίδη, έχοντας κι αυτό το βιβλίο μπροστά. Γιατί αυτό είναι γονιδίωμα.
Ο κύριος Χαραλαμπίδης έχει ιδέες, οράματα και γνώσεις. Εγώ δεν έχω τίποτε, απλώς μου αρέσει να παρακολουθώ τα γεγονότα και να ακούω τους πολιτικούς και κυρίως τους Εβραίους πολιτικούς. Όταν ήρθε ο Πρόεδρος του Ισραήλ στην Ελλάδα, είπε στο δικό μας Πρόεδρο της Δημοκρατίας «εσείς έχετε τους αρχαίους σοφούς κι εμείς έχουμε τους προφήτες».
Ξέρει τι λέει ο Εβραίος. Από την άλλη μέρα, όλοι οι Δήμαρχοι της Μικράς Ασίας στα παράλια, άρχισαν να κάνουν αποκαλυπτήρια προτομών. Αναξίμανδρου, Αναξιμένη, Ομήρου, Σαπφούς, όλων των γνωστών. Με τίτλο «οι άνθρωποι του Αιγαίου». Βάλτε στο διαδίκτυο «οι άνθρωποι του Αιγαίου», να δείτε τι θα σας βγάλει. Ο Ιπποκράτης, όλοι, όλοι, σερί κορδόνι. Όλοι οι Δήμαρχοι κάνουν αποκαλυπτήρια προτομών.
Γιατί ο Τούρκος Πρωθυπουργός, που το κόμμα του, το ΑΚ Παρτί, είναι το αντιπολιτευτικό κόμμα του Κεμάλ, από τη μια δεσπόζουν ακόμα τα πορτρέτα του σφαγέα εκείνου και από την άλλη μιλάει για θρησκευτικές ελευθερίες;
Κι από την άλλη λέει «πόσοι ήταν οι Σελτζούκοι που μπήκαν στη Μικρά Ασία; Κάποιες χιλιάδες. Εμείς λοιπόν, τόσα εκατομμύρια, τι είμαστε; Βυζαντινοί είμαστε». Πόσο έχει δίκιο και πόσο δεν έχει;
Χρειάζεται μερικά πράγματα να τα δούμε στα σοβαρά. Και να πάψουμε να νομίζουμε αυτό που έλεγε ο Σεφέρης, ότι «η Ελλάδα είναι ό,τι φαίνεται από την Πλατεία Συντάγματος». Και να πάψουμε να αποποιούμεθα το ιστορικό μας παρελθόν ή να το φοράμε σαν το ψαθάκι, όπως μας θέλουνε να το φοράμε οι ξένοι και μας φέρνουν κάτι ημίψηλα και μας φέρνουν και κάτι άλλα πράγματα που δε μας ταιριάζουν. Έλεγε ο Σουρής «στα δυό φορώντας τα πόδια πού`χει, στο`να λουστρίνι στ` άλλο τσαρούχι». Ε, δεν πάει. Πώς να το κάνουμε δηλαδή;
Λοιπόν, αυτά που γράφει το βιβλίο μέσα, νομίζω ότι είναι το μέλλον. Η Τουρκία είναι σήμερα, η Μικρά Ασία καλύτερα, ένα χωράφι πάνω στο οποίο αντιπαλεύουν δύο πολιτισμοί. Ο ελληνικός και ο περσικός.
Ο περσικός ταιριάζει απόλυτα με την κουρδική αντίληψη και ερμηνεία του Ισλάμ και ταιριάζει απόλυτα και με τη Μασόρα.
Από την άλλη είναι ο ελληνικός πολιτισμός, που αν θέλει κάποιος στη γειτονική χώρα να έχει έναν προσανατολισμό δυτικότερα, θα πλησιάσει αυτόν τον πολιτισμό, τον ελληνικό.
Συμφωνώ και υποκλίνομαι μπροστά σ` αυτό που λέει ο κύριος Χαραλαμπίδης. Θα πάρουμε το ρόλο μας στα σοβαρά κάποτε ή δε θα τον πάρουμε; Θα μάθουμε να λέμε ιστορικές αλήθειες ή δε θα τις λέμε, γιατί φοβόμαστε μήπως μας κακοχαρακτηρίσουν;
Ο Ιμπραχίμ, ο γιος του Ηρακλή. Μήπως θα μπορούσε να γραφτεί κι ένα βιβλίο «ο Ηρακλής, ο γιος του Ιμπραχίμ»; Θα το τολμούσε κανείς να το γράψει στην Ελλάδα;
Ο Πετρίδης έγραψε αυτό, που δεν είναι και τόσο ακίνδυνο. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κάπως. Αλλά φτάνουν οι χαρακτηρισμοί. Εύκολα χαρακτηρίζουμε στην Ελλάδα, αυτός έτσι, ο άλλος αλλιώς και δε βλέπουμε την αλήθεια.
Η αλήθεια είναι ότι ένα αλύτρωτο ζήτημα γυρεύει τη λύση του. Ρωμανία στη Ρουμανία, δικέφαλος αετός στην Αλβανία. Ζωντάνεψαν και βγήκαν από τα σεντούκια όλοι οι δικέφαλοι αετοί στα Βαλκάνια, δικεφάλους στην Τουρκία, δικεφάλους στη Συρία, ε, τέλος πάντων τι γίνεται; Και στην Ελλάδα βεβαίως.
Πίσω από τα σύμβολα, πρέπει να ξέρουμε ότι κρύβεται ένας σοβαρός κόσμος πραγμάτων και ιδεών. Που αν δεν τον πάρουμε στα σοβαρά, θα έρθουν κάποιοι άλλοι να τον πάρουν από τα χέρια μας και να τον διαχειριστούν καλύτερα.
Εμείς στην Ελλάδα το βρίζουμε το Βυζάντιο, αυτό που κακώς το λέμε Βυζάντιο. Ρωμιοσύνη, Ρωμανία ήταν. Και σήμερα στις σχολές ευελπίδων των ΗΠΑ διδάσκεται η «Αλεξιάδα». Το κείμενο Ισαακίου. Η «Αλεξιάδα» που γράφει ο Καβάφης «η υπέροχη Γραικιά αυτή», έτσι την ονομάζει ο Καβάφης. Διδάσκεται εκεί, για το πώς μπορούσαν οι λαμπροί της πρόγονοι να εξασφαλίζουν ηρεμία στο αχανές κράτος και να αποσοβούν τους εχθρούς από τα σύνορα. Τα γράφει η «Αλεξιάδα». Τα διδάσκουν στην Αμερική, στις σχολές ευελπίδων, σαν τέχνη πολέμου και διπλωματίας.
Κι εμείς στην Ελλάδα ελεεινολογούμε, χίλια χρόνια που μας αξίωσε ο Θεός κάποτε, τη μόνη φορά που μας αξίωσε, να κάνουμε μια ολόκληρη αυτοκρατορία. Για την οποία ο Άρνολντ Τόυνμπη είχε πει «το 1821 οι Έλληνες έκαναν μια ανόητη επανάσταση και εξ αυτής έχασαν μια ολόκληρη αυτοκρατορία».
Η ιστορία διάφορα γράφει. Κανείς δεν ξέρει τι θα γινόταν αλλιώς και κανείς δε μπορεί να γυρίσει πίσω.
Αλλά τέτοια βιβλία, σας το ξαναλέω γιατί το πιστεύω απόλυτα, συνυφασμένα με το δυνατό γονιδιακό πνεύμα που διακατέχει το Νικόλαο Πετρίδη, που τον ξέρω, τον εκτιμώ, τον αγαπώ, τον αισθάνομαι φίλο και αδερφό.
Γιατί αυτό δεν είναι ένα βιβλίο που κάθισε κάποια στιγμή στον καναπέ να γράψει. Έτσι, για να κυκλοφορήσει και να έχει κάποια εισοδήματα. Ήταν κάτι για το οποίο στράγγιξε την ψυχή του, την καρδιά του και το έγραψε.
Κι έρχεται τώρα ο κύριος Χαραλαμπίδης, με την οξύνοια του πνεύματος και την οξυδέρκεια που τον χαρακτηρίζει και σας το λέω ότι αυτός ο άνθρωπος λείπει σήμερα από την Ελλάδα, από το πνεύμα της πατρίδας μας, γιατί η αντίληψή του θα εμπλούτιζε πολύ καλύτερα την πολιτική του τόπου μας, που πρέπει να είναι ψηλά. Δεν είναι σωστό να είναι τόσο χαμηλά. Δε μπορεί αυτούς που εμείς σήμερα τους ψηφίζουμε, από αύριο το πρωί να αρχίσουμε να τους βρίζουμε. Δεν είναι σωστό, Υπάρχουν τρόποι. Η Δημοκρατία έχει τρόπους, έχει δικλείδες, έχει μεθόδους να κρατιέται πάνω στις ράγες και να μην εκτροχιάζεται. Γιατί χωρίς αυτήν, πάμε σαν ακυβέρνητο καράβι. Μη μας πειράζουν οι λέξεις. Έτσι πάμε.
Χαίρομαι λοιπόν που απόψε, αυτό το βιβλίο, έτσι όπως με το μεστό του λόγο ο κύριος Χαραλαμπίδης, με το συμπυκνωμένο λόγο, με το δύσκολο λόγο του, με τον επικίνδυνο λόγο του, το περιέγραψε, νομίζω είναι η μόνη μας ελπίδα.
Διαφορετικά θα είμαστε σκυμμένοι κάτω και κάποιοι άλλοι θα παίζουν μπιλιάρδο στην πλάτη μας. Γιατί το μπιλιάρδο άρχισε και παίζεται.
Μια άποψη να σας πω κι εσείς να την εκτιμήσετε αν είναι σωστή ή όχι. Ίσως η κρίση την οποία βιώνουμε, να βοηθάει σε κάτι τέτοιο. Ο νεοφιλελευθερισμός στην Ελλάδα μπήκε με την Αριστερά και με το δεξί πόδι της Αριστεράς. Ο ίδιος νεοφιλελευθερισμός στην Τουρκία μπήκε με το Ισλάμ. Και βλέπω τα πράγματα να έχουν μια παράλληλη πορεία. Αν το επόμενο Σύνταγμα, το οποίο είπαν ότι του χρόνου θα γίνει με Αναθεωρητική Βουλή, θα προβλέπει και εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας από το λαό, τότε πλέον γι` αυτήν την παράλληλη πορεία δε θα έχω καμία αμφιβολία.
Δεν ξέρω πόσο είμαστε έτοιμοι για να γίνουμε πρωταγωνιστές αυτής της πορείας και όχι θεατές. Γιατί αν είσαι θεατής, ωραία είναι, αλλά δεν έχεις τη δυνατότητα της έκφρασης. Αν είσαι πρωταγωνιστής χαίρεσαι λίγο παραπάνω όλη την υπόθεση και την πλοκή, έτσι όπως βιώνεται.
Μακάρι λοιπόν με τέτοια βάση ιστορική και τέτοια ματιά γεωπολιτική, να μπορέσουμε να σοβαρευτούμε, να πάρουμε τον εαυτό μας στα σοβαρά, να πάρουμε την ιστορία μας στα χέρια, να δούμε το μέλλον και να θελήσουμε να το χαρτογραφήσουμε μόνοι μας. Ή μαζί και με άλλους, που θέλουν - δε θέλουν, είναι υποχρεωμένοι πλέον να σκύψουν στον τόπο μας γιατί το έχει ανάγκη ολόκληρη η Ευρώπη και η Αμερική.
Γελούσα, ξεκαρδιζόμουνα στα γέλια όταν άκουγα και ακούω ακόμα να λένε, ότι θα μας βγάλουν από την Ευρώπη. Μα στην Ευρώπη, αγαπητοί μου, δε μας έβαλαν για να μας βγάλουν. Μας έβαλαν για να μας στύψουν. Γιατί ο Έλληνας, όταν τον στύβεις, πάντα βγάζει κάτι. Είτε μυαλό είτε ιδέες είτε διάθεση είτε ορμή είτε πείσμα.
Να πείσμα. Τι πεισματάρικα πράγματα είναι αυτά; Πέρασαν από τότε κοντά εκατό χρόνια. Γιατί δεν είπαμε να τα ξεχάσουμε όλα αυτά; Να κάνουμε ένα delete και να ξεχάσουμε την Ασία, τον Πόντο. Τι πείσμα είναι αυτό; Να επιμένουμε, τραγούδια, χοροί, δρώμενα λαϊκά, τα χωριά μας, κρατούν τα έθιμα αυτά που δεν τα έζησαν τα νέα παιδιά, τα άκουγαν από τους παππούδες και τους προπαππούδες.
Γιατί να επιμένουμε τόσο πολύ; Γιατί το πνεύμα, όταν παραθεωρείται, τόσο πιο απαιτητικό γίνεται.
Νικόλαε, καλή δύναμη, καλή φώτιση, καλή έμπνευση, σ` ευχαριστώ πάρα πολύ γι` αυτό το βιβλίο. Ευχαριστώ πολύ και τον κύριο Χαραλαμπίδη γι` αυτήν την αφορμή για γόνιμο, δημιουργικό διάλογο, για διαφωνίες που μας επιτρέπει ο ίδιος, γιατί ξέρει να διαφωνεί, ξέρει να αντιλέγει, θετικά, όχι αρνητικά, όχι πεισματικά, όχι εγωιστικά. Να του πω όμως ότι έχει μια οφειλή στον τόπο. Να έρχεται συχνότερα και να ομιλεί περισσότερο, γιατί μας λείπετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου