Η αυτογνωσία και οι …αρκουδιάρηδες…

   Είμαι από τη γενιά που πρόλαβε στις επαρχιακές πόλεις να εμφανίζονται συχνά οι «αρκουδιάρηδες». Συνήθως γύφτοι (έτσι τους λέγαμε τότε τους Ρομά, ως «τριτοκοσμικοί politically incorrect»), οι οποίοι είχαν αλυσοδεμένη μια αρκούδα, την περιέφεραν στις γειτονιές και την έβαζαν να χορέψει. Βάραγαν το ντέφι και η αρκούδα χόρευε βαλς, ταγκό, έκανε ακόμα και τη …Βουγιουκλάκη. Όλα ήταν θέμα μίμησης και σκληρής εξάσκησης, με τον απαραίτητο βασανισμό του ζώου. Και όντως, τα κακόμοιρα τα ζώα μάθαιναν τα βήματα και «χόρευαν».

   Αυτή η εικόνα μου έρχεται στο μυαλό και γίνομαι κουραστικός, επαναλαμβάνοντας σε κάθε ευκαιρία ότι το παν είναι η αυτογνωσία. Ακόμα και στους χορούς.
   Δεν έχει κανένα νόημα να ξέρουμε τέλεια τα βήματα και τα τσακώματα και το ρυθμό κλπ κλπ κλπ. Πρέπει να ξέρουμε τι χορεύουμε, γιατί το χορεύουμε, τη σημασία του χορού, πώς έφτασε μέχρι εμάς, τι αξία και νόημα είχε για τους προγόνους μας αυτός ο τρόπος έκφρασης.
   Ίσως τότε αποκτήσει και για εμάς σημασία, πέρα από το γενικό και ανούσιο «χορεύω ποντιακά».
   Ίσως τότε ψαχτούμε περισσότερο και στα υπόλοιπα στοιχεία που χαρακτήριζαν τους προγόνους μας.
   Ίσως τότε καταλάβουμε ακριβώς το βάρος όσων κουβαλάμε στα γονίδια μας και αποφασίσουμε να συμπεριφερθούμε αναλόγως.
   Και κυρίως, ίσως τότε καταλάβουν και οι υπόλοιποι, ότι το σεβασμό τους τον αξίζουμε. Όχι για όσα δημιούργησαν οι πρόγονοί μας. Ούτε για όσα τράβηξαν. Αλλά γιατί συνεχίζουμε κι εμείς στο δρόμο τους. Κι αλίμονο σ` όσους προσπαθήσουν να βάλουν εμπόδια σ` αυτό το δρόμο…

   Μέχρι να το κάνουμε αυτό, πάντα θα βρίσκονται «αρκουδιάρηδες» να μας βαράν το ντέφι, να μας σέρνουν από το χαλκά στη μύτη, να μας καμτσικώνουν ή να μας δίνουν λίγη ζάχαρη ως υπάκουα ζωάκια.
   Ακόμα και μεταξύ μας λοιπόν, δεν αρκεί να ξέρουμε τα βήματα, τα δίστιχα, τις νότες. Την ψυχή πρέπει να μάθουμε και να καταλάβουμε. Την ψυχή…

Νίκος Πετρίδης