Στις 18 Μαρτίου 1918 άρχισε η προσπάθεια της Entente για απόβαση στην Καλλίπολη. Οι Σύμμαχοι θεώρησαν ότι η κατάληψη της χερσονήσου θα απελευθέρωνε τα Στενά και έτσι οι Ρώσοι θα μπορούσαν να βγουν ανεμπόδιστα στη Μεσόγειο ενώ θα άνοιγε και ο δρόμος για την Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα την άμεση συνθηκολόγηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Κι όμως, το πείσμα των αμυνόμενων και η «στενοκεφαλιά» των Βρετανών επιτελών που επέμεναν σε ξεπερασμένες τακτικές με εφόδους πεζικού έναντι οχυρωμένων θέσεων, οδήγησαν στην απόλυτη καταστροφή και στην αποτυχία της εκστρατείας. Το κύριο βάρος έπεσε στους ώμους των Αυστραλών και Νεοζηλανδών στρατιωτών, οι οποίοι κυριολεκτικά σφαγιάστηκαν. Από το Μάρτιο του 1918, μέχρι τα τέλη του 1919 που εγκαταλείφθηκε το εγχείρημα, οι Σύμμαχοι είχαν 214.000 νεκρούς.
Η Ελλάδα δεν είχε μπει ακόμα στον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά οι Σύμμαχοι χρησιμοποίησαν τη Λήμνο ως βάση των επιχειρήσεών τους. Ήδη από την έναρξη του πολέμου το καλοκαίρι του 1914, υπό την προοπτική της συμμαχικής απόβασης στα μικρασιατικά και θρακικά παράλια και με την ενθάρρυνση της Γερμανίας, είχαν αρχίσει οι εκτοπισμοί των ελληνικών πληθυσμών από την Ιωνία, την Αιολία και τη Θράκη.
Η νίκη στην Καλλίπολη, εξύψωσε το ηθικό του λαού και στα επόμενα χρόνια απετέλεσε κορυφαίο παράδειγμα ανάπτυξης του τουρκικού εθνικισμού. Στην Καλλίπολη όμως πολέμησαν ως Οθωμανοί στρατιώτες και πάρα πολλοί χριστιανοί, Έλληνες και Αρμένιοι, λόγω της υποχρεωτικής στράτευσης που άρχισε να ισχύει στην πράξη από το 1914. Οι αφηγήσεις όσων πολέμησαν στην Καλλίπολη και επέζησαν από αυτή την τρομακτική σφαγή, έγιναν τραγούδια, τα οποία πέρασαν από τα χείλη όλων των λαών. Κι αυτό γιατί αυτοί οι πρώτοι θρήνοι, παρουσίαζαν την ωμότητα του πολέμου για όλους ανεξαιρέτως, το αναπόφευκτο του θανάτου και την οδύνη των συγγενών των νεκρών.
Ένα τέτοιο αυθεντικό δείγμα της λαϊκής μούσας, μας παρουσιάζει ο Αναστάσιος Σεϊταρίδης με τον κεμανέ του. Η οικογένειά του, με καταγωγή από τα Σούρμενα Τραπεζούντας, έφυγε αρχικά για το Βατούμ, μετά για το Σοχούμ και τελικά εγκαταστάθηκαν στο Σότσι. Με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου εξορίστηκαν στο Καζαχστάν. Το 1991 ο κυρ-Αναστάσης αποφάσισε να έρθει στην Ελλάδα («Ας πάμε σην Ελλάδαν, σ'εμέτερον το έθνος. Για την πατρίδαν έρθαμε») και εγκαταστάθηκε στο Θρυλόριο Ροδόπης. Ως επαγγελματίας μουσικός από την εποχή του μεσοπολέμου, μας έχει δώσει υπέροχα δείγματα από τη μουσική παράδοση όλων των λαών του Ευξείνου Πόντου. Ένα από αυτά είναι και ο θρήνος στην τουρκική γλώσσα, για την κόλαση της Καλλίπολης, του Τσανάκαλε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου