Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, η οικογένεια των
Υψηλάντων κατάγεται από το χωριό Υψήλ`, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 2.000 μέτρων,
στο νοτιότερο σημείο της περιοχής Τσάϊκαρας Τραπεζούντας.
Κατά την μεσοβυζαντινή και υστεροβυζαντινή περίοδο και
ιδιαίτερα κατά την αυτοκρατορική εποχή των Κομνηνών, η κατάληξη –άντης στα
οικογενειακά ονόματα, έδειχνε τον τόπο καταγωγής.
Έτσι, κατά πως φαίνεται, η οικογένεια αυτή που διαπρέπει
στο κέντρο της αυτοκρατορίας, στην Τραπεζούντα, κατά τον 14ο αιώνα,
πήρε το όνομα Υψηλάντες, λόγω καταγωγής από τον ορεινό οικισμό Υψηλή.
Η κατάληξη αυτή στα οικογενειακά ονόματα συνοδεύει τους Πόντιους
μέχρι σήμερα, μόνο που στους τελευταίους αιώνες δεν περιορίζεται στον
προσδιορισμό του τόπου καταγωγής, αλλά γενικά δείχνει την καταγωγή από συγκεκριμένη
οικογένεια.