Γρηγόρης Τσαλγατίδης - Κοκκινόχωμα Καβάλας

Ένα Σάββατο του Νοέμβρη, πίσω πίσω στα ψηλά, στο Κοκκινόχωμα Καβάλας.

Το παλιό πέτρινο διώροφο, κιβωτός τέχνης μακραίωνης.

Ο Γρηγόρης Τσαλγατίδης, κορυφαίος μάστορας σε όλη την Ελλάδα,

άφησε πίσω την Αθήνα για να γυρίσει στο χωριό του.

Η οικογένεια πρόσφυγες από το Ναριμάν του Καρς,

αλλά εκεί πήγαν πριν την καταστροφή από τη Νικόπολη.

Από το χωριό Κόρατζα.

Δικός μας, Γαρασαρότας και ο Γρηγόρης Τσαλγατίδης.

Αυτός που παίρνει το κοκκύμελον, τον κισσό, την αμυγδαλιά

και τα κάνει να μιλάνε, να κλαίνε, να γελάνε,

να λένε την ιστορία της πατρίδας μας, να λένε τη δική μας ιστορία.

Και ο ίδιος που μας μιλάει για τους ήχους, τις διαφορές στους ρυθμούς,

τους χορούς που χαθήκανε, τη γνήσια παράδοση που την πρόλαβε ανόθευτη,

για τα "νεοποντιακά"...

Να είσαι καλά Γρηγόρη Τσαλγατίδη.

Αλούτζαρα Γαράσαρης - 2007

Οτουράχ-γαϊτέ Γαράσαρης

Λούρα ο Σπύρος Γαλετσίδης,

από το Κιογνιούκ της Γαράσαρης.

Γαρασαρέτ'κον ουτς-αγιάχ

Χορεύουν κάτοικοι του Ελαιοχωρίου Καβάλας,

καταγόμενοι από το Καρακεβετζίκ και την Κόρατζα Γαράσαρης.

Ομάλι Γαράσαρης

Χορεύουν κάτοικοι του Αμυγδαλεώνα Καβάλας,

καταγόμενοι από το Ασαρτζούκ, το Καταχώρ, το Κιογνιούκ,

τα Χάχαβλα, την Κεϊλίκα και τη Λίτζασα Γαράσαρης.

Στο ζουρνά ο Σπύρος Γαλετσίδης.

Γαρασαρέτ'κον τίκι

Χορεύουν κατοικοι του Πλαταμώνα Καβάλας,

καταγόμενοι από τη Μπάλτζανα της Γαράσαρης.

Λούρα και τραγούδι ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος.

Έξοδος…

Τετάρτη, 25 Ιουνίου του 1924.

Τρείς το μεσημέρι και οι τελευταίοι Γαρασαρέτες ξεκινούν για την Κερασούντα.

Αφήνουν πίσω τους τα σπίτια μας, τις εκκλησιές μας, τα χωριά μας, τα ταφία μας.

Αφήνουν και μωρά και κόρες και γυναίκες, που τις πήραν με τη βία οι Τρουκ’.

Αφήνουν την πατρίδαν εμούν.

Επειδή άλλοι το αποφάσισαν…

 Το αίμα μας ακόμα είναι ζωντανό εκεί.

Η μνήμη είναι ανέσβηγος.

Και η Νικόπολις σφραγίδα ανεξίτηλη στο μπράτσο,

δερματόστικτη σπονδή στων προγόνων μας τους τάφους,

μαζί με την ημερομηνία που μας κάνει να ξαναγυρνάμε εκεί.

25 Ιουνίου 1924...