Τίκιν Γαράσαρης

Ζουρνάν ο Ελευθέριος Βοσνίδης

και ταβούλ ο Δανιήλ Εμμανουηλίδης, από το Ασαρτζούκ.

Η καταγραφή έγινε από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών,

στις Σάπες Ροδόπης, στις 2 Αυγούστου 1967.

Τραγούδι - τίκιν

Τραγουδάει ο Χαράλαμπος Τουνουσίδης, από το Κιογνιούκ.

Η καταγραφή έγινε στον Αμυγδαλεώνα Καβάλας, στις 28 Ιουλίου 1967.

(Υλικό από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Γαρασαρέτ'κον Ομάλιν

Λούρα ο Παναγιώτης Μαυρίδης
και τραγούδι ο Δανιήλ Εμμανουηλίδης από το Ασαρτζούκ.

Η καταγραφή έγινε από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών

στις Σάπες Ροδόπης, στις 2 Αυγούστου 1967.

Δίστιχα Γαράσαρης σε ρυθμό ομάλ

Τραγουδάει η Χαρίκλεια Ιωσηφίδου, από το Εσκή-κιοϊ.

Η καταγραφή έγινε στις 28 Ιουλίου 1967, στον Αμυγδαλεώνα Καβάλας.

(Υλικό από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών)

Γαράσαρη - Ματσούκα - Σουμελά

Μικρό δείγμα από ρεπορτάζ της Δέλτα Τηλεόρασης Θράκης, στον Πόντο, τον Αύγουστο του 2010.

Μαρτυρίες - Οι Πακαταράντ'

"Εμάς λέγ'νε μας Πακαταράντ'. Γιατί; Γιατί ο παππού μ' έτον κυνηγός. Οι Τρούκ' επέ(γ)ειναν ΄ς σο κυνήγιν, επέρειναν κ' επέ(γ)ειναν και τον παππού μ'. Εείνος πα καλά 'ρίχνεν, «έΐ ατάρ'» (καλά σύρ'), από κει έμεινεν Πακατάρ', Πακαταρίδης, κουρφιμένον".

Γιάννες Πακαταρίδης, γεννηθείς το 1895 στο Καρακεβεζήτ της Νικοπόλεως.
Πρόσφυγας στο Ελαιοχώρι Καβάλας.

Σην Πατρίδαν…

Αφήνω πίσω μου Άγκυρα, Αμάσεια, Τοκάτη και Νεοκαισάρεια. Μέσα στη νύχτα καταπίνω χιλιόμετρα, το ένα πίσω από το άλλο. Αχόρταγος οδηγός, αχόρταγος προσκυνητής, αχόρταγος Νικοπολίτης.

Ξημερώνομαι στο δρόμο για την πατρίδα. Ασταμάτητος. Πως μπορώ να σταματήσω; Ποιος μπορεί να με σταματήσει; Η νύστα; Η πείνα; Η κούραση; Τίποτα και κανένας.

Ο ήλιος ανεβαίνει κι εγώ φτάνω στις λίμνες του Σού Σεχρή. Λίγο ακόμα… Να το κάστρο στο βάθος! Sebinkarahisar!

Nά’μαστε πάλι εδώ. Εμείς. Αιώνιοι κληρονόμοι αυτού του τόπου.
Τα βουνά μας που σκάψανε με τα χέρια τους οι παππούδες μας.
Τα ποτάμια μας που γυρνούσαν τους μύλους μας.
Τα χωράφια μας που πότισαν με τον ιδρώτα τους οι γιαγιάδες μας.
Ο ουρανός μας, ο ήλιος μας, οι στράτες μας, τα σπίτια μας, οι εκκλησιές μας.
Οι πέτρες μας, οι πέτρες μας, οι πέτρες μας, ΟΙ ΠΕΤΡΕΣ ΜΑΣ, ρε πατριώτες!

Αυτές τις πέτρες «φάγανε» οι πρόγονοί μας.
Σ’ αυτές τις πέτρες ξεκουράζονταν.
Σ’ αυτές τις πέτρες ερωτεύονταν, παντρεύονταν και γεννούσαν.
Σ’ αυτές τις πέτρες έμειναν τα κόκαλά τους…
Ακρίτας εν’ αθάνατος!

Αυτές τις πέτρες αγαπώ κι εγώ.
Τη ρίζα μου, το αίμα μου, την πατρίδα μου.
Γι’ αυτό ξανά και ξανά και ξανά εδώ.
Να οδηγώ σ’ όλους τους δρόμους, σε άσφαλτο, σε χώμα, σε πέτρες.
Να βαδίζω σε μονοπάτια, ν’ ανεβαίνω πλαγιές, να πηδάω σε βράχους.
Να φωνάζω απ’ τις κορφές και απ’ το λαρύγγι μου να βγαίνει η φωνή του πάππου μου του Νικόλα και του λυκοπάππου μου του Μανόλη η φωνή!

Γαράσαρη, Γαράσαρη, τ’εμόν η πατρίδα…

Γαράσαρη, Γαράσαρη, τ'εμόν η πατρίδα

Στη Νικόπολη του Πόντου είναι οι ρίζες μου. Στα βουνά της Γαράσαρης οι πέτρες γράφουν τ΄ όνομά μου. Στις στοές των μεταλλείων στάζει ακόμα των προγόνων μου ο ιδρώτας. Στο Egribel το χιόνι σκεπάζει τους γιαϊλάδες μας, τα παρχάρια μας. Και των ντερέδων τα νερά, δροσίζουν τα θεμέλια των μύλων μας.

Λίτσασα, Καταχώρ, Σπαχή Μαχαλεσή, Εσκήκιοϊ, Αλησάρ, Ασαρτζούχ, Όβατζουχ, Κεϊλίκα, Γαλατζούχ και Τρουπζή, Κηζήκ και Κούλαλη, Καγιά τιπή και Μοντολάς, Τσοράχ κι Αγούλια κι Αναστός και Έσκιονε κι Αλούτζαρα και Μπάλτζανα, Στρεφή, Κιογνιούκ, Χατζήκιοϊ, Άσλασα και Μοναστήρ.

Κάθε στροφή του δρόμου και μια φωνή. Κάθε πηγή και όνομα, κάθε πλαγιά και σόϊ.

Κεκρίδης, Παρχαρίδης και Τζολερίδης, Εμμανουηλίδης και Ζαπίδης, Πετρίδης και Ιορδανόπουλος, Ζεϊτίδης, Μαυρίδης, Σαμλόγλου, Τσανοσίδης, Υψηλόπουλος, Ευαγγελίδης, Βεζυρίδης και Αλεξανδρίδης, Μεϊτινίδης και Ταμουρίδης και Πακαταρίδης και Ασικίδης, Κοσμίδης, Παπαδόπουλος, Τσαχαλίδης, Τσιφτσίδης, Κετζετζόγλου, Τουνουσίδης και Χατζικίδης, Καλπίδης και Κεσικιάδης, Ποτουρίδης, Πιρίτσαλης, Τασίδης, Σιδηράτος και Τζανίδης.

Έϊ ρίζα'μ' ασήν Γαράσαρην. Ο λυκοπάππος'σ' ποίος έτον; Ο Κεντήρ, ο Ζηδήκ, ο Τράκον, ο Χασούλ; Ο Σουντουκτζήν έτονε; Ο Διλέριν; Ο Γιρόν, Κουτουπάς, Τοπάτς, Δελήσαββα, ο Κοψελίνας, ο Κορός, ο Χούπερην Τζανάντων, ο Γιάνικα, ο Πεντέρ; Γιαρατζάν; Καλογρεάντ; Γιαγπατάν; Χουπούτζ; Τελπίζ; Κουκούφ; Τζέκον;

Το όνομα'σ' έν Ισαάκ, Παύλος, Νικόλαος, Αβραάμ; Γρηγόριος, Βασίλειος, Ευστάθιος, Γαβριήλ, Ιορδάνης, Κυριάκος, Αναστάσιος, Ηλίας, Σάββας, Θεόδωρος, Χαράλαμπος, Μαρία, Σοφία, Δέσποινα, Παρθένα, Ελένη, Συμέλα, Ανατολή, Ακρίτας, Πελαγία, Κανή, Σαϊά και Κεράσα, Μουράτης, Ηρακλής και Αμανάτης;

Σην Ελλάδαν ποίο εν το χωρίο'σ'; Αμυγδαλεώνας; Γεωργιανή; Ζυγός, Δοξάτο, Ευκαρπία; Κρηνίδες, Πλατανότοπος, Σάππες και Ριζάρι; Ελασσόνα, Λαγκαδάς και Ελαιοχώρι, Κύργια και Ηλιοκώμη?

Πάμε μαζί στο δρόμο μας. Είδες τι λέει η πινακίδα; Sebinkarahisar 19 χιλιόμετρα. Έχουμε τόσα να μοιραστούμε. Και πόσα ακόμα να αφήσουμε πίσω μας, για να μάθουν και άλλοι. Για να μην ξεχάσουμε ποτέ. Το ίδιο αίμα έχουμε, τις ίδιες ρίζες, τις ίδιες μνήμες, την ίδια πατρίδα. Ας αποκτήσουμε και το ίδιο blog! Ξεκινάμε;