Δανιήλ Εμμανουηλίδης, Ασαρτζούχ Νικοπόλεως

Εμμανουηλίδης Δανιήλ του Ευσταθίου. 

Τρανόν λουρουτσής ας' τ' Ασαρτζούγου τη Γαρέσαρης. 

Πρόσφυγας στα Κασσιτερά Ροδόπης.

Γιουρούς

   (Απόσπασμα από το βιβλίο «Ιστορήματα της Κατοχής και των πρώτων μετακατοχικών χρόνων» του Νικολάου Εμμανουηλίδη. Ο συγγραφέας είναι ένα από τα επτά παιδιά του δάσκαλου Χρήστου Εμμανουηλίδη, που ήρθε πρόσφυγας από το Ασαρτζούχ  Νικοπόλεως στα Κύργια Δράμας).

   Το σπίτι καμένο, όλα ρημαδιό με την πυρπόληση του χωριού από τους Βουλγάρους, όταν κατεβήκαμε από το βουνό. Μια γελάδα, ο γάιδαρος, λίγα πουλερικά, μόνη περιουσία για δεκαμελή οικογένεια…

   Είδη κρυμμένα στο υπόγειο πήραν φωτιά λίγο μετά, από αναθυμιάσεις, και μαζί τους κάηκε η κρυφή ελπίδα! Σώθηκε μόνο η ραπτομηχανή της μητέρας να ράβει τα ρουχαλάκια των παιδιών. Σώθηκαν και κάποια βιβλία στην κόχη ενός τοίχου προφυλαγμένα με λαμαρίνες -πρόνοια του πατέρα- για τη μελλοντική μόρφωση των παιδιών.

Σο Εγρήπελιν απάν', ση στράτα τ' Ασαρτζούγου

Ομάλι και Τίκι Γαρέσαρης, από τον Ασαρτζουγότα Στάθη Εμμανουηλίδη

Ο Στάθης Εμμανουηλίδης γεννήθηκε το 1926 στα Κασσιτερά Ροδόπης. 

Γιός του μεγάλου Ασαρτζουγότα λούρατζη, Δανιήλ Μανουηλάντ 

και της Αναστασίας, κόρης του Θωμά Κυλιντίρ από τη Λίτσασα. 

Τα ακούσματά του από την παιδική ηλικία, ήταν οι αυθεντικοί σκοποί της Γαρέσαρης, 

αφού ο πατέρας του ήταν ήδη φτασμένος λυράρης στην πατρίδα.

Ο Δανιήλ Εμμανουηλίδης, στο σπίτι του Χρυσόστομου Τζοχαντάρ, 

στο Καταχώρ της Γαράσαρης, το 1971.

Οι χοροί του Πόντου – Μύθοι, λάθη και αλήθειες

«Και δεν πρέπει ΠΟΤΕ ΠΙΑ να εμπιστευτούν οι νέοι τους αυτοσχέδιους ή και τους σπουδαγμένους χορογράφους που κάθονται και στήνουν συγκροτήματα μπαλέτου, τυποποιώντας και γενικεύοντας κάποιες εκτελέσεις που βρήκαν όπου έφτασαν και όπου μπόρεσαν, χωρίς υποδομή μελέτης της κοινωνίας, της ιστορίας και της παράδοσης. Και να δημιουργούν χορευτικά δρώμενα πλαστά, που αποτελούν «θέαμα» για όσους δεν ξέρουν και δεν ψάχνουν να καταλάβουν».

Οοοοφ, επήαμ' σ' Όλατζακ, γιαρ-γιαρ, γιαρ-γιαρ.....

Αθάνατη Γαράσαρη, στον Πλαταμώνα Καβάλας

Egidiiiii Gareysar, egidiiii Ispir-ağa Göğnüklü

Γαράσαρη, Σπύρ-αγάς Γαλετσίδης ο Κοϊνικότας - Gareysar, 

Ispir-ağa Kalecoğlu Göğnükliü.

Σον Πλαταμώνα Καβάλας, με τη Γαρέσαρης τα ευλο'ίας

Σον Πλαταμώνα Καβάλας, με τα ευλο'ίας του ποπά-Ασλάν Θεόδωρου Κοργιανόγλου, Κοϊνικότες, Ασαρτζουγότες, Παλτζανότες, Καταχωρέτες, Καϊλικότες, Λιτσασινοί, 

Χαχαβλινοί, Φεϊλερότες, Καρακεβεζίτες και λοιποί Γαρεσαρέτες 

...λειτουργήθηκαν και κοινώνησαν με ομάλια και τίκια τη Γαρέσαρης.

Τη Νικήτα το ψύλλισμαν

Σα παλαιά χρόνια, ασ’ το κι είχαμε δικαστήρια στα μέρη μας και Δεσποτάδες ακόμαν, τα μέρη μουν εκυβέρναν οι τερέ–μπέηδες Τούρκοι. 

Ένας αείκος τερέ–μπέης σ’ εμέτρα τα μέρη έτουν ο Πεκτές–μπέης, από το Νορσούν μαχαλεσή τ’ Αγουτμουσή. Ατός έτον πολλά αφωρισμένος, σε κάθε χωρίον είσεν και τ’ ανθρώπ’ς ατ. 

Ση Τρουπτζή είσεν έναν από τη Ποπαδάντων που έλεγαν ατόν Νικήτα.

19η Μαΐου. Είμαστε ακόμα ζωντανοί... και είμαστε παντού!!!

Τ’ ομμάτιασμα στη Γαράσαρη

Πρωτογενής καταγραφή για το Λαογραφικό Φροντιστήριο 

της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. 

Έτος καταγραφής 1968. Καταγραφέας: Ιωακειμίδου Αικατερίνη. 

Πληροφοριοδότης: Κοσμίδου Παρασκευή από το Καταχώρ Νικοπόλεως, 

ετών 78, έτος γεννήσεως 1890, κάτοικος Αμυγδαλεώνα Καβάλας.

Δεκαοκτώ στρέμματα γη, για μια ολόκληρη ζωή

   Ο λυκοπάππο’μ ο Μανόλης Τζανός-Πετρίδης, ο Χουπέρης, ας’τ’ Ασαρτζούγου τη Γαρέσαρης. Του είπαν ότι πρέπει να φύγει από το σπίτι του, από το μύλο του, ν’ αφήσει πίσω χτήνια και ταφία, ν’ ανηφορίσει το Εϊρηπέλιν, με τα ρούχα του, τα παιδιά και τη γαρήν’ατ. Ασό Τάμτερε σο Γουρούχ κι ασό Γουρούχ σο Τέρελιν κι επ’έκει σην Κερασούντα. Δύο μήνας μουχατσίρης και μετά το παπόρ το "Αρχιπέλαγος" και η Πόλη και το Καράπουρνου. 
   Κι επ’έκει σο Μούρατλι και σο Πατέμ, για πάντα μουχατσίρης.

Γαράσαρη, από γενιά σε γενιά...

Ο δάσκαλος Σπύρος Γαλετσίδης, γεννημένος στο Κοϊνίκι 

και ο μαθητής Χρήστος Πακαταρίδης, από τη Χόζανα του Καρακεβεζήτ. 

Έκιτι Γαρέσαρη, ανέζβηγος...

Ispir Kalec (öğretmen) Göynük 

ve Kristo Pakatar (öğrenci) Hozana-Karagevezid. 

Hey gidi Gareysar, unutulmaz...